EK SAYFA – 1996-3
باب: هل يزور
صاحبه كل يوم،
أو بكرة
وعشياً.
64. KİŞİ ARKADAŞINI HER GÜN MÜ YOKSA SABAH VE AKŞAM MI ZİYARET
EDER?
حدثنا
إبراهيم بن
موسى: أخبرنا
هشام، عن
معمر. وقال
الليث: حدثني
عُقَيل: قال
ابن شهاب: فأخبرني
عروة بن
الزبير: أن
عائشة زوج
النبي صلى
الله عليه
وسلم قالت:
لم
أعقل أبوي إلا
وهما يدينان
الدين، ولم
يمر عليهما
يوم إلا
يأتينا فيه
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم طرفي
النهار، بكرة
وعشية، فبينما
نحن جلوس في
بيت أبي بكر
في نحر
الظهيرة، قال
قائل: هذا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم، في
ساعة لم يكن يأتينا
فيها، قال أبو
بكر: ما
جاء به في هذه
الساعة إلا
أمر، قال: (إني
قد أذن لي
بالخروج).
[-6079-] Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in zevcesi
Aişe'den, dedi ki: "Ben aklımın erdiğinden itibaren mutlaka anne ve babamın
İslam dinine tabi olduklarını hatırlıyorum. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve
Sellem'in sabah akşam olmak üzere günün iki tarafında bize gelmediği bir günün
anne babamın üzerinden geçtiğini de hatırlamıyorum. Bir keresinde bizler öğle
sıcağında Ebu Bekir'in evinde iken,
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in bize gelme itiyadında
bulunmadığı bir saatte birisi: İşte Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem,
dedi. Ebu Bekir: O bu saatte ancak önemli bir iş için gelmiştir, dedi. Allah
Rasulü: Gerçek şu ki, Rabbim benim Mekke'den çıkmama izin vermiş bulunuyor,
buyurdu."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Arkadaşım her gün mü yoksa sabah ve akşam mı ziyaret
eder?" Denildiğine göre aşiy (akşam), zevalden karanlık vaktine kadar olan
süredir. Tan yerine kadar olan süre olduğu da söylenmiştir. Hadisin uzun
haliyle yeteri kadar şerhi daha önce "Medine'ye hicret" başlığında
geçmiş bulunmaktadır.
Buhari bu başlıkla: "Ara sıra ziyaret et ki, sevgin de
artsın" diye meşhur olan hadisin senedinin zayıf olduğuna işaret etmiş
gibidir. Bu hadis çeşitli yollardan varid olmakla birlikte çoğunun rivayet
yolları garip olup onların hiçbirisi tenkitten kurtulamamıştır.
İbn Battal dedi ki: iltifat gösteren dostun çokça ziyaret
edilmesi -başkasından farklı olarak- ancak sevgiyi artırır.
باب:
الزيارة، ومن
زار قوما فطعم
عندهم.
65. ZİYARET ETMEK VE BİR TOPLULUĞU ZiYARET EDİP YANLARINDA YEMEK
YİYEN KİMSE
وزار سلمان
أبا الدرداء
في عهد النبي
صلى الله عليه
وسلم فأكل
عنده.
Selman, Nebi s.a.v. döneminde Ebu'd-Derda'yı ziyaret etmiş ve yanında
yemek yemiştir.
حدثنا محمد
بن سلام:
أخبرنا عبد
الوهاب، عن خالد
الحذاء، عن
أنس بن سيرين،
عن أنس بن
مالك رضي الله
عنه:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم زار أهل
بيت في
الأنصار،
فطعم عندهم
طعاماً، فلما
أراد أن يخرج،
أمر بمكان من
البيت فنضح له
على بساط،
فصلى عليه
ودعا لهم.
[-6080-] Enes İbn Malik r.a.'dan, dedi ki:
"Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ensardan bir hane halkını ziyarete
gitti ve yanlarında bir yemek yedi. Çıkmak isteyince, evin bir yerini
göstererek verdiği emir ile bir yaygı üzerine onun için su serpildi, sonra o
yaygının üzerinde namaz kılıp ev halkına dua etti."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Ziyaret", yani ziyarette bulunmanın meşru oluşu
"ve bir topluluğu ziyaret edip yanlarında yemek yiyen kimse." Bu da
ziyaretin tamam olması için ziyarette bulunan kimseye hazır bulunan bir
yiyeceği sunmanın sözkonusu olduğu anlamına gelir. Bu açıklamayı da İbn Battal
yapmıştır. Böyle bir iş, aradaki sevgiyi sağlamlaştırır ve artırır.
Derim ki: Bu hususta Hakim'in ve Ebu Ya'la'nın, Abdullah İbn Ubeyd
İbn Umeyr yolu ile rivayet ettikleri bir hadis vardır. Abdullah İbn Ubeyd İbn
Umeyr dedi ki: "Cabir'in yanına Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in
ashabından birkaç kişi girdi. O da onlara ekmek ve sirke takdim etti. Yiyiniz,
dedi. Çünkü ben Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i: Sirke ne güzel
katıktır, buyururken dinledim. Şüphesiz bir adamın yanına kardeşlerinden birkaç
kişi gelip de evinde bulunan şeyleri sunmayı küçümseyerek onlara takdim
etmemesi o kişinin helaki demektir. Onların da kendilerine sunulan yemeği küçük
görmeleri, helak olmaları demektir."
Ziyaret yapmanın fazileti hakkında çeşitli hadisler varid
olmuştur. Bunlardan birisini hasen olduğunu belirterek Tirmizi, sahih olduğunu
da belirterek İbn Hibban rivayet etmiş olup, Ebu Hureyre'nin Nebie merfu olarak
naklettiği şu hadistir: "Kim bir hastayı yahut Allah yolunda kardeşi olan
birisini ziyaret ederse, bir münadi ona: Sen de hoşsun, yürümen de hoştur ve
sen cennetten bir yer edinmiş oldun, diye nida eder."
Bu hadisin el-Bezzar'da, Enes'ten ceyyid bir senedie rivayet
ettiği bir şahidi vardır. Malik ve sahih olduğunu belirterek İbn Hibban, Muaz
İbn Cebel'den şu merfu hadisi zikretmektedirler: "Benim için birbirleri
ile ziyaretleşenlere sevgim bir haktır."
Hadisten ziyaretin, ziyaret eden kimsenin de ziyaret edip
yanında yemek yediği kimselere dua etmesinin müstehap olduğu anlaşılmaktadır.